Μουσικά όργανα
Η οικογένεια του Μάκη Χριστοφορίδη, πρόεδρος του συλλόγου Καππαδοκών, ήρθε από το Γκέλβερι της Καππαδοκίας σε περίοδο ειρήνης -με την ανταλλαγή- κι έτσι είχε τη δυνατότητα να φέρει αρκετά πράγματα. Ανάμεσα σε αυτά, ήτανε μία εικόνα του 1832, μία σφραγίδα για τις λειτουργιές που φτιάχνανε, ένα κόκκαλο μπρούτζινο που βάζανε τα παπούτσια, μερικά χαλιά, δύο υφαντά μεγάλα κιλίμια που τα ράψανε και τα κάνανε μπόγους, και το πιο σημαντικό, χαρακτηριστικό της Καππαδοκίας, τα ξύλινα κουτάλια χορού.
Ο Μάκης Χριστοφορίδης ενώ μας δείχνει τον χορό με τα κουτάλια
Αυτός ο ρυθμός με τα κουτάλια είναι ένας αντικριστός χορός, ένας καρσιλαμάς που λέμε. Για εμάς, δηλαδή τους Καππαδόκες, αυτό με τα κουτάλια δεν χρειάζεται να το τραγουδήσουμε. Οδηγείς τα βήματα του χορού έτσι (ρυθμικό χτύπημα κουταλιών). Χτυπούσανε, κάνανε διάφορα κόλπα κι έτσι χορεύανε... ο πατέρας μου μέχρι που πέθανε, παρότι γεννήθηκε στην Ελλάδα, δεν χόρευε τίποτα άλλο παρά μόνο Κόνιαλη. Ο Κόνιαλης είναι καταρχήν από το Ικόνιο -όπως λέμε Βελεστινλής είναι αυτός από το Βελεστίνο, Σταμπουλής από Σταμπούλ-είναι το τραγούδι που χαρακτηρίζει αυτόν τον χορό των κουταλιών...
Αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Μάκη Χριστοφορίδη
Τα κουτάλια τα χρησιμοποιούνε και οι Τούρκοι. Μάλλον ας το πάρουμε από την αρχή. Οι χοροί και τα τραγούδια δεν είναι εθνικά. Είναι λαϊκά. Δηλαδή σε ένα χωριό, Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι, Αρμεναίοι χορεύουν τον ίδιο χορό, συρτό, ας πούμε, για παράδειγμα. Με δικά τους τραγούδια, μ' ένα τραγούδι, ό,τι είναι εκεί. Δεν απαγορεύεται δηλαδή να χορέψει και ένας άλλος, γιατί οι βλάχοι έχουν ίδιο τραγούδι με τους Ρουμάνους, οι Ηπειρώτες έχουν τα ίδια τραγούδια με τους Αλβανούς, εμείς έχουμε πολλά κοινά με τους Βούλγαρους, με τους Τούρκους. Κότσαρι χορεύουν και οι Τούρκοι, οι Πόντιοι και οι Λαζοί παραπέρα. Ξέρω 'γω, ''τικ νικ'' χορεύουνε διάφοροι άλλοι, ''μπαϊντούσκα'' χορεύουμε κι εμείς, και οι Τούρκοι, και οι Βούλγαροι. Οι χοροί είναι λαϊκοί, οπότε τα κουτάλια ήταν ένα μέσον...
Απόσπασμα από τη συνέντευξη με τον κ. Χριστοφορίδη
Τα κουτάλια χορού -χαρακτηριστικό της Καππαδοκίας- κειμήλιο από τον παππού Πρόδρομο Χριστοφορίδη
...Εγώ ,να φανταστείτε πριν από δύο μήνες που παντρεύτηκε η κόρη μου, χορέψαμε τον χορό με τα κουτάλια (...) εμένα η κόρη μου μόνη της μου ζήτησε να χορέψουμε το Κόνιαλι, αυτόν τον χορό, στο γάμο (... )
Μετά τον γάμο της κόρης μου, τα κουτάλια απέκτησαν μεγαλύτερη αξία για εμένα, διότι δείχνει ότι είναι κάτι που ισχύει ακόμα. Δεν είναι μουσείο. Είναι ζωντανός χορός...
Αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Μάκη Χριστοφορίδη
Βιολί
Από την έκθεση στο μουσείο πόλης του Βόλου (οικογένεια Μαρίας Καφριτσοπούλου)
Ο παππούς μου ο Κωνσταντής, από τη μεριά του πατέρα μου, ήταν εύπορος έμπορος. Γι' αυτό και τα δύο αγόρια τα μεγαλύτερα τα έστειλε στην Κωνσταντινούπολη αφού τελείωσαν το αρρεναγωγείο του χωριού, (...) τα έστειλε στην Πόλη για να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην ελληνογαλλική σχολή της Πόλης. Εκεί η εκμάθηση ήταν, εκτός από τα γαλλικά, αγγλικά, ελληνικά, υποχρεωτικά τουρκικά βέβαια, και ενός μουσικού οργάνου. Ο πατέρας μου είχε διαλέξει, το ξέρω επειδή του άρεσε πολύ, το βιολί το οποίο το έχω μέχρι σήμερα- ξεχαρβαλωμένο βέβαια- αλλά το έχω γιατί για μένα έχει συναισθηματική αξία.
Απόσπασμα από μαρτυρία της Μαρίας Καφριτσοπούλου
Οικογενειακή εξόρμηση στην εξοχή , πάντα με συνοδεία μουσικής ,
από το προσωπικό αρχείο της κας Ουρανίας Σταματιάδου-Κουτσογιάννη
Ούτι
Ένα μουσικό όργανο που θεωρείται σύνηθες στην μικρασιατική μουσική είναι το ούτι. Με αραβικές και περσικές ρίζες, αποτελεί έναν ακόμη σύνδεσμο της Ανατολής με την Ελλάδα και απόδειξη ότι η μουσική δεν γνωρίζει έθνη και σύνορα. Το ούτι είναι βασικό μουσικό όργανο στο ρεμπέτικο τραγούδι που γνώρισε μεγάλη άνθηση, ιδιαίτερα μετά την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα.
