Το έργο

H ιδέα μας προέκυψε με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη μεγαλύτερη προσφυγική μετακίνηση που σημειώθηκε στην ελληνική ιστορία. Τον Οκτώβριο του περασμένου έτους, το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), με επιστημονική υπεύθυνη την ιστορικό Ελένη Κυραμαργιού, ξεκίνησε να υλοποιεί ένα πολύμορφο ερευνητικό έργο, στα πλαίσια του οποίου δημιουργήθηκε η ψηφιακή έκθεση που για μας αποτέλεσε έμπνευση, με τίτλο "100 Objects, 1922-2022"  (https://100objects.eie.gr/)

Στα πλαίσια εργασίας του μαθήματος Επιμελητικές Πρακτικές, Διαδραστικά Περιβάλλοντα, Αρχεία, Δίκτυα, Εγκαταστάσεις, (Διδάσκοντες: Τσιμπίδη-Πεντάζου Ιουλία, Λουκάκης Γεώργιος), ξεκινήσαμε την προσωπική μας έρευνα σε τοπικό επίπεδο, ασχοληθήκαμε με τους μικρασιάτες πρόσφυγες που κατέφθασαν στο λιμάνι του Βόλου και σιγά σιγά εγκαταστάθηκαν στη συνοικία της Ν.Ιωνίας. Επισκεφτήκαμε το μουσείο της πόλης του Βόλου, είδαμε τις περιοδικές εκθέσεις: Meta-κίνηση ΙΙ (αναπαραστάσεις με αφορμή τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στον Βόλο) και ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ: Τεκμήρια και μνήμες. Συμμετείχαμε σε περιπάτους μνήμης που διοργανώθηκαν στις προσφυγικές γειτονιές της πόλης μας. Γνωρίσαμε τους τοπικούς συλλόγους και πραγματοποιήσαμε συνεντεύξεις με τα μέλη τους. Προχωρήσαμε σε απομαγνητοφώνηση των συνεντεύξεων, επιλέγοντας αποσπάσματα ώστε να δημιουργήσαμε ηχητικά και οπτικοακουστικά έργα. Αντλήσαμε χρήσιμες πληροφορίες που αφορούν στον ξεριζωμό τους, τις δυσκολίες επιβίωσης στη νέα πατρίδα, τις ασχολίες τους, τον πολιτισμό που έφεραν μέσα από τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα τους. Ανακαλύψαμε κάποια από τα λιγοστά πράγματα που κατάφεραν να πάρουν μαζί τους για να τους συντροφεύουν στο αναγκαστικό αυτό ταξίδι.

Σκοπός μας ήταν να αποδώσουμε την ιστορία αλλά κυρίως την αίσθηση που μπορεί να μεταφέρει κάθε αντικείμενο. Μέσω της εικόνας, των αφηγήσεων, των οπτικοακουστικών ή ηχητικών μαρτυριών, και της έμμεσης εμπειρίας με τα αντικείμενα, επιδιώξαμε να μεταφέρουμε στο κοινό την αλήθεια μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου.

Ουσιαστικά, τα αντικείμενα αποτελούν τα μέσα για την εμπειρία μας και τη σύνδεσή μας με το παρελθόν, με την ζωή του τότε και κυρίως με τους ανθρώπους της.